Een lans voor de Iraniërs

Mensen hebben me voor gek verklaard toen ik besloot naar Iran te gaan. Niet heel vreemd als je naar het nieuws kijkt: de 'Islamitische Republiek Iran' komt geregeld in opspraak om zijn sharia-wetgeving, zijn ferme retoriek tegen het Westen en zijn omstreden atoomprogramma. Klinkt allemaal niet zo heel aangenaam. Maar dat is slechts de politieke zijde die wij te zien krijgen. De werkelijkheid ligt anders.

Allereerst zijn de mensen hier heel vriendelijk. Ik heb nu, na bijna tien dagen in het land te zijn, geen vreemdelingenhaat meegemaakt. Mensen kijken weliswaar, maar lachen ook graag naar je, zeggen je gedag, proberen je te helpen en maken een praatje met je. Als ik ergens verdwaald ben, dat erg gemakkelijk gebeurt in het labyrint van een bazaar, en iemand merkt dat op, wijst hij je de weg. Ook in bussen komt er vaak iemand naar me toe om me even te melden dat hij of zij Engels spreekt, voor het geval ik nog vragen heb.

Verder viel me op hoe beschaafd het er hier aan toe gaat (behalve in het verkeer). De steden zijn groen en de straten zijn schoon. Mensen zijn zachtaardig, praten rustig en vrijwel niemand lijkt ruzie te maken. Heel anders dan in de nabijgelegen Arabische landen. Daardoor is het wel moeilijk voor te stellen dat 'criminelen' hier aan kranen naar het hiernamaals worden getakeld.

Daarnaast is er een behoorlijk verschil in de bevolking. Een groot deel van de mensen lijkt lang niet zo dogmatisch religieus als je zou verwachten en hebben het niet op het Islamitische regime. Ondanks dat de meeste mensen wel geloven, is de manier waarop dat gebeurt geen wet van Meden en Perzen. Vrouwen zijn wel verplicht een hoofddoek te dragen (de kopvoddentax zou hier een goudmijntje zijn, hoewel het dan net zo goed vaginatax zou kunnen heten), maar het leeuwendeel van de jonge vrouwen zoekt de grenzen op: de hoofddoek begint vaak pas boven op het hoofd waardoor er vaak grote plukken geblondeerd haar onder vandaan komen. Ook dragen er velen getailleerde kleding en sommige vrouwen hebben zoveel make-up op dat Oh Oh Cherso Barbie er nog wat van kan leren. Voor mannen zijn er weinig voorschriften. Vrijwel alle jongens zijn Westers gekleed en oudere heren dragen een nette broek met overhemd. Maar ook bij mannen zijn korte broeken en blote schouders wel uit den boze.

En aan de andere kant zie je maar heel weinig mannen in traditionele religieuze gewaden en hoofddeksels op straat, zoals wij Iraniërs wel op tv te zien krijgen. Wel zijn er veel (oudere) vrouwen in een chador gekleed, een zwarte hoofddoek die het gehele hoofd, de nek en romp bedekt. Burka's zie je meer in Amsterdam-West dan hier (nog geen enkele).

De islamitische regering is weinig geliefd onder jongeren. Het geïsoleerde land verkeert in een economische crisis en de jeugdwerkloosheid is enorm. Jonge vrouwen zijn de verplichte hoofddoek zat en van hen wordt verwacht dat ze niet te veel met niet-verwante mannen omgaan (hoewel ze mij vaak wel giechelend gedag zeggen of op de foto willen). Maar ze lijken wel op zoek naar een flirt. Een uitgaansleven bestaat hier niet, maar heimelijk komen jongeren toch bij elkaar om bescheiden te feesten met het andere geslacht (ik hoorde iemand vertellen dat ze soms in groepen samenkomen om concerten zoals 'Nirvana Unplugged' uit 1994 te gaan kijken op een groot scherm. Aandoenlijk). Toch lijkt niemand erg hoopvol dat deze schrijnende situatie snel verandert. De portretten van de huidige opperleider ayatollah Khamenei en de oprichter van de Islamitische Republiek ayatollah Khomeini hangen nog op ieder overheidsgebouw, moskee en in veel hotels. Alsof ze iedereen in de gaten houden. Khamenei kijkt glimlachend, Khomeini kijkt boos (doch rechtvaardig?). Good cop, bad cop.

Helaas is dit land nog geen grote toeristische trekpleister. De trotse Iraniërs vinden het jammer om te horen dat veel mensen in Europa een slecht (verkeerd) beeld hebben van hun land, dat in diskrediet is gebracht door zijn regering en de Westerse media. Hier in Iran wordt op tv ook constant propaganda vertoond tegen Amerika en zijn bondgenoten, maar in tegenstelling tot ons lijken zij er weinig vatbaar voor. Toch weten steeds meer Europese en Aziatische toeristen Iran te vinden, waar ze hier blij mee zijn. Het doet de economie goed en het opent het land naar de wereld. Vandaar dat ik bij dezen iedereen oproep zijn vooroordeel opzij te zetten en dit mooie, warme land te bezoeken. Een vakantie en een goede daad in een. Om maar even bescheiden te blijven.

(Ik heb na deze lofzang nog wel een tip voor de Iraniërs: neem even een paar extra sokken mee voor lange busritten, want als jullie je schoenen uittrekken ruikt het alsof er een Tupperware-bak met een assortiment van kaasjes wordt opengetrokken)