Vlak voor de Maya-apocalyps

In 2012 zal volgens de Mayakalender de wereld vergaan. En laat het nu net het jaar 2012 zijn terwijl ik in Guatemala, het Mayaland bij uitstek ben (Mexico, Belize en Honduras en El Salvador zijn wannabe's). Net op tijd dus... of niet. Terwijl allemaal doemdenkende mensen hun laatste wensen in vervulling brengen heb ik op een markt alvast mijn winterjas voor 2013 gekocht.

Voordat ik in dit land arriveerde besefte ik me niet dat in Guatemala nog zoveel Mayarestanten overleefden. Ongeveer 40% van de bevolking is inheems en spreekt Spaans slechts als een tweede taal. De 22 talen die deze mensen wel spreken klinken hard in de oren als Hebreeuws (misschien had Jospeh Smith toch gelijk). Als je de film Apocalypto gekeken hebt weet je wat ik bedoel. Toen ik deze taal voor het eerst achter me gesproken hoorde worden nam mijn vluchtinstinct mij over, dat veronderstelde dat medegeloze, blooddorstige inheemse Amerikanen achter me aan zaten om mij ritueel te offeren. Bedankt Mel Gibson voor het systematisch aanwakkeren van vooroordelen tegen bevolkingsgroepen. Het tegendeel is echter waar: de mensen hier in Guatemala zijn uiterst vriendelijk.

Na mijn laatste berichtje vorige week ben ik 's ochtends met een toeristenbusje naar de Chichicastenango-markt gegaan (ik zou er nog op terugkomen, zoals beloofd). Probeer die naam er trouwens maar eens onvoorbereid en passant eruit te gooien in een reisbureau. Nadat ons busje de klim naar ruim 2000 meter hoogte had gemaakt kwamen we aan in het lelijke stadje, dat in zijn straten de befaamde markt huisvest. Overal in het centrum staan kraampjes met kleding, tassen, maskers, kleden, sieraden en andere dingen die toeristen willen kopen en groenten, vlees en plastic krukjes voor de locals. Na wat rondgekeken te hebben besloot ik een wollen trui aan te schaffen, aangezien de temperaturen 's nachts in de hooglanden van Guatemala kunnen dalen tot een onaangename 15 graden (Ha! Zo warm is het bij jullie nog niet eens overdag!). Uiteraard moest er weer onderhandeld worden over de prijs dus ik heb geprobeerd ze een flink pootje uit te draaien, zoals de Spanjaarden dat hondereden jaren geleden al deden. Maar toen een traditioneel gekleed vrouwtje van 1,20 meter groot me vroeg: 'Business is Business, what is your best price?', wist ik dat ik degene was die afgezet ging worden. De trui had ik niet zo goed afgedongen, maar het onderhandelen van de prijs van een presentje voor mijn nog ongeboren neefje of mijn reeds geboren kattenneefjes (dat laat ik nog in het midden) en mijn wollen winterjas (ja, ik vond hem mooi, maar het neemt nu ongeveer 1/3 van mijn bagage in) had ik, al zeg ik het zelf, geweldig aangepakt en voor minder dan de helft van de beginprijs meegekregen. Business is Business.

In de namiddag ging ik met mijn tassen vol aankopen in een ander minibusje naar mijn volgende bestemming: het Atitlan meer. Dit hooggelegen meer ligt tussen enkele vulkanen en wordt omringd met kleine stadjes en dorpjes vol met Maya's en toeristen. Na een nacht daar verbleven te hebben besloot ik de boot naar de overkant te nemen, naar een plaatsje genaamd Santiago de Atitlan (dan kan je het eens opzoeken, als je echt niets beters te doen hebt). Na mijn bezoek aan het heidense beeld van de heilige Maximon (een beeld van een aangekleed houten mannetje met een sigaar in zijn mond dat vereerd wordt door Maya's en beeldjes van christelijke heiligen en elk jaar van huis wisselt) ging ik naar de hybride katholieke/mayaanse kerk, waar niet-christelijke heiligen en offers, zoals bloemen, maïs en kippen nog gewoon geaccepteerd worden. Probeer maar eens een kip te slachten ter ere van Wodan in een willekeurige kerk in Nederland en je krijgt aan de stok met de dienstdoende priester.

Na deze mystieke ervaring nam ik de boot naar het wat meer seculiere San Perdo, dat eveneens aan het meer ligt. Hier verzamelen backpackers en Spaanslerende mensen zich en masse. Niet echt authentiek maar wel een goede start voor het beklimmen van een berg aan het meer de volgende ochtend vroeg. Die avond regende en onweerde het hard en had ik de hoop op een mooi uitzicht opgegeven. Maar toen die nacht om 03:45 mijn wekker ging was er een heldere sterrenlucht. Na een 40 minuten durende autorit met een gids en twee anderen kwamen we bij het beginpunt aan en begon de lucht te betrekken. Na een half uur lopen stonden we gedesillusioneerd op de top tussen de wolken. Na een tijdje hopen op wat wind trok de allesverhullende nevel verder en verscheen er een adembenemend uitzicht over het blauwe meer, de lichtjes in de dorpjes en de kegelvormige vulkanen. Na nog een uur gekeken te hebben naar de strijd tussen de wolken en de zon en wat dat deed met het uitzicht gingen we terug naar beneden.

De dag erna stond er een leuke bezigheid te wachten: een reis in twee minibusjes naar Copan Ruinas, net over de grens in Honduras. Na een overstap in Antigua deelde ik een minibus met een Brits meisje en met een man en en vrouw die als 12-jarige kinderen elkaars aandacht trokken met slaan en prikken en het weer goedmaakten met een kus (dat zien voor zes uur lang uit de hoeken van je ogen is marteling). Na een snelle en uiterst vriendelijke behandeling bij de grens kwamen we 's avonds aan in Copan Ruinas, waar het Britse meisje en ik de volgende dag de ruïnes van Copan gingen bekijken. Deze overblijfselen zijn mayaruïnes die uniek in hun soort zijn vanwege de grote hoeveelheid aan reliëfwerken en hiërogliefen. Fraai dus. Na er in alle rust een paar uur rondgelopen te heben tussen de bewerkte stenen, piramides, eeuwenoude bomen met ara's erin (die rode standaard papagaai die de schouder van een piraat als natuurlijke habitat heeft) gingen we weer terug naar het aangename stadje.

De volgende dag stond mij weer een fijne achtienurige reis te wachten. Nadat ik afscheid genomen had van het Britse meisje nam ik een minibus naar Guatemala Stad (ja, dat serene pittoreske stadje in het gelijkname land) om daar de nachtbus naar Flores te nemen in het noorden van het land. De buschauffeur had mij (als enige passagier van zijn minibus) ergens zonder instructies langs een drukke weg buiten de stad afgezet. Na even wachten stapte ik huiverig een taxi in om het busstation te bereiken. De taxichauffeur gebaarde nog even vriendelijk dat ik wel even de deur op slot moest doen, want anders kwamen er mannetjes met geweren mijn tas afpakken. Onderweg kwamen we langs tankstations, hotels en zelfs naaiwinkeltjes waar bewakers in uniform met shotguns klaar stonden om de hoofden van potentiële dieven eraf te schieten. Overigens staan ze in het hele land bij de ingangen van een banken, maar meestal zorgt een 'Buenas dias!' met een glimlach ervoor dat ze mijn hoofd sparen.

Die avond vertrok mijn uiterst comfortabele bus (ik kreeg zelfs een flesje water en een koude hotdog in een folietje!) naar Flores, dat vlakbij de beroemde ruïnes van Tikal ligt. Vanochtend vroeg kwam ik daar (hier) aan. In de bus naar het hostel kwam ik een Nederlands meisje tegen, wie na ingecheckt te hebben mij vergezelde op een bezoek aan Tikal. Na weer even hardop Nederlands gepraat te hebben (het is net als fietsen...) kwamen we aan midden in het oerwoud, waar we samen met een niet-Engels-sprekende Fransman (volgens mij) vele kilometers tussen en op de ruïnes gelopen en geklommen hebben. Wederom moet je de foto's zien, zeker van het hoogtepunt van het bezoek aan Tikal: het uitzicht van de 50 meter hoge piramide over de toppen van andere piramides die tussen de toppen van de jungle uitsteken. En nu ben ik weer in het op een eiland gelegen Flores. Een aangename dag was het vandaag.

Morgenochtend vroeg verruil ik dit Mayaland voor het Caraïbisch aandoende Belize, waar ik weer even een strand ga aandoen, snorkelen en mijn vervaalde tint ga bijkleuren. Tot snel vanuit Mexico vermoed ik!